لزوم تأمل و عبرت گیری از فتنه خوارج

بحث از خارجیگری و خوارج به عنوان یک بحث مذهبی، بحثی بدون مورد و فاقد اثر است، زیرا امروز چنین مذهبی در جهان وجود ندارد. اما در عین حال بحث درباره خوارج و ماهیت کارشان برای ما و اجتماع ما آموزنده است، زیرا مذهب خوارج هر چند منقرض شده است اما روحا نمرده است. روح " خارجیگری " در پیکر بسیاری از ما حلول کرده است.

تیری در دست دشمن

بسیاری از اوقات حق و باطل به هم آمیخته می‌شوند و افرادی از سر تبعیت از هوای نفس بدعت‌هایی می‌آفرینند که در عین باطل بودن از آن‌جا که شباهت با حق دارد، گروهی را می‌فریبد و آنان را در دام فتنه می اندازد. اگر حق و باطل کاملاً روشن و واضح بودند، افراد می‌توانستند به راحتی حق را تشخیص داده و به آن عمل کنند و نیز از باطل دوری گزینند. اما در چنین شرایطی که ذکر شد چنین امکانی به سختی وجود دارد. آن چیزی که در این شرایط نجات‌بخش است، بصیرت می‌باشد. امری که به خاطر فقدان آن بسیاری از اتفاقات ناگوار و تصمیمات غلط که آینده‌ی ملت‌ها را در معرض تباهی قرار می‌دهد رخ می‌دهد.