لزوم تأمل و عبرت گیری از فتنه خوارج

بحث از خارجیگری و خوارج به عنوان یک بحث مذهبی، بحثی بدون مورد و فاقد اثر است، زیرا امروز چنین مذهبی در جهان وجود ندارد. اما در عین حال بحث درباره خوارج و ماهیت کارشان برای ما و اجتماع ما آموزنده است، زیرا مذهب خوارج هر چند منقرض شده است اما روحا نمرده است. روح " خارجیگری " در پیکر بسیاری از ما حلول کرده است.

غفلت های تاریخ نگاری انقلاب

۱- «سودای از اول بزرگ بودن»، برای شخصیت‌هایی که یا در نهضت بودند و یا پس از انقلاب مسئولیتی داشتند، موضوعی است که حقیقت‌نگاری در تاریخ انقلاب را دشوار می‌کند. برخی از این شخصیت‌ها که بنا به قاعده دموکراسی و یا عزل از سوی ولی فقیه از صحنه مدیریت‌های کلان کنار رفته‌اند با انتشار خاطرات شخصی می‌کوشند تا اثبات کنند که از اول هم بزرگ، نفر اول و یا دوم و یا حداقل در صف اول بوده‌اند. این شخصیت‌ها با استفاده از مزیت «خاطرات شخصی‌شان» به این معنا که نامشان و خاطرات منسوب به آنها جاذبه دارد، داستان انقلاب اسلامی را از آخر به اول نوشته‌اند. آنها همه خوبی‌ها و کامیابی‌ها را حاصل حضور خود و همه پلشتی‌ها و ناکامی‌ها را حاصل عدم توجه دیگران به سخنان آنها توصیف کرده‌اند. حتی در مواردی با تعریض به رهبر کبیر انقلاب، ناکامی‌ها را حاصل عدم توجه به نظرات آنها می‌دانند و از اعتراض‌های احتمالاً نداشته‌شان در همان زمان سخن می‌گویند.

 

تیری در دست دشمن

بسیاری از اوقات حق و باطل به هم آمیخته می‌شوند و افرادی از سر تبعیت از هوای نفس بدعت‌هایی می‌آفرینند که در عین باطل بودن از آن‌جا که شباهت با حق دارد، گروهی را می‌فریبد و آنان را در دام فتنه می اندازد. اگر حق و باطل کاملاً روشن و واضح بودند، افراد می‌توانستند به راحتی حق را تشخیص داده و به آن عمل کنند و نیز از باطل دوری گزینند. اما در چنین شرایطی که ذکر شد چنین امکانی به سختی وجود دارد. آن چیزی که در این شرایط نجات‌بخش است، بصیرت می‌باشد. امری که به خاطر فقدان آن بسیاری از اتفاقات ناگوار و تصمیمات غلط که آینده‌ی ملت‌ها را در معرض تباهی قرار می‌دهد رخ می‌دهد.

 

عوامل موثر در تقویت بصیرت

عبرت‌آموزی :

 حضرت علی(ع) بیان می‌دارند که فردی که اعتبار نمی‌کند، فکر ندارد و کسی که فکر ندارد، بصیرت ندارد. حضرت امیر(ع) انسان‌ها را به عبرت‌آموزی از تاریخ و توجه به آثار گذشتگان دعوت می‌فرمایند و آثار آنان را مایه‌ی عبرت می‌شمرند: "نکات حساس و آموزنده و ارزندهی تاریخی را بر قلبت عرضه کن تا از تجارب گذشتگان بهره ببری و آن‌چنان بیاندیش و بپندار که گویا در آینده‌ی نزدیک، تو نیز مانند یکی از آنان خواهی بود که دوستانت را رها کرده و به دیار غربت سفر می‌کنند. بیاندیش که باید چه کنی!" (نهج‌البلاغه‌، نامه 31)

تاریخ جزﺀ علومی است که شناخت آن به منظور بهره‌گیری از نکات حساس آن مطلوب می‌باشد و حضرت نیز مردم را به دقت و تفکر در آن وامی‌دارد که خود این امر موجب باز شدن چشم باطن و ایجاد دیدی واقعی و نگرشی صحیح به زندگی می‌شود.( آملی، حکمت علوی، ص 143)